Aσφάλιση Eφοδιαστικών Aλυσίδων. Ιανουάριος 2010
 

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΠΕΙΡΑΙΩΣ

ΤΜΗΜΑ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΗΣ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ

ΤΜΗΜΑ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ & ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ

LOGISTICS

ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΥ ΕΦΟΔΙΑΣΜΟΥ ΚΑΙ ΔΙΑΝΟΜΗΣ

Η Aσφάλιση Eφοδιαστικών Aλυσίδων

Στις Συνθήκες Κινδύνου Και Αβεβαιότητας

Που Δημιουργεί Η Κλιματική Αλλαγή

ΣΙΑΜΑΣ ΙΩΑΝΝΗΣ

ΠΕΙΡΑΙΑΣ ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2010


ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

Περιεχόμενα ………………………………………………………………………… ii

1. Κλιματική Αλλαγή ……………………………………………………………… 1

1.1. Ατμόσφαιρα ………………………………………………………………… 1

1.1.1. Φαινόμενο θερμοκηπίου ………………………………………………….. 1

1.1.2. Φωτοχημικό νέφος ………………………………………..…….……….… 3

1.1.3. Τρύπα όζοντος …………………………………………………..……….... 3

1.1.4. Όξινη βροχή ………………………………………………………………… 4

1.2. Υδρόσφαιρα ………………………………………………………………… 4

1.2.1. Επιφανειακά ύδατα ………………………………………………………… 5

1.2.2. Αστικά και Βιομηχανικά Λύματα ………………………………………….. 5

1.3. Γεώσφαιρα ………………………………………………………………….. 6

1.3.1. Δάση ……………………………………………………………………….… 6

1.3.2. Ηφαίστεια ……………………………………………………………………. 6

1.4. Χρηματοπιστωτικό σύστημα ………………………………………………. 6

2. Ασφάλεια ………………………………………………………………………… 8

2.1. Security ………………………………………………………………………. 8

2.1.1. Τρομοκρατία …………………………………………………………………. 9

2.1.2. Επιμήκυνση εφοδιαστικής αλυσίδας ………………………………………. 9

2.2. Safety …………………………………………………………………………. 10

2.3. Insurance ……………………………………………………………………… 10

3. Νομική Ευθύνη …………………………………………………………………… 11

3.1. Διεθνείς Μεταφορές ………………………………………………………….. 11

3.2. Εθνικές Μεταφορές …………………………………………………………... 11

4. Κλιματική αλλαγή και εφοδιαστική αλυσίδα ……………………………………. 12

4.1. Διαχωρισμός εφοδιαστικής αλυσίδας ……………………………………….. 12

4.1.1. Στατικό και χωροθετήσιμο ……………………………………………………. 12

4.1.2. Δυναμικό της μεταφοράς ……………………………………………………… 13

4.2. Ασφαλιστικές Καλύψεις Μεταφοράς …………………………………………. 13

4.3. Πρωτοβουλίες Προστασίας και Βελτίωσης του Περιβάλλοντος ………….. 16

4.3.1. Καθαρή Ενέργεια ………………………………………………………………. 16

4.3.2. Εμπορία Δικαιωμάτων Εκπομπών …………………………………………... 17

4.3.3. Στόχος 20-20-20 ……………………………………………………………….. 17

5. Κλιματική Αλλαγή & Οικονομία …………………………………………………… 18

5.1. Τομέας ασφάλισης …………………………………………………………….. 18

5.2. Τραπεζικός τομέας …………………………………………………………….. 18

5.3. Δημόσιος τομέας ……………………………………………………………….. 19

5.4. Πρωτοβουλίες του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών ……………………….. 19

5.5. Πρωτοβουλίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης …………………………………… 19

5.6. Ελληνικές Πρωτοβουλίες ……………………………………………………… 20

6. Αντικείμενο Ασφαλιστικού Κλάδου……………………………………………….. 21

6.1. Ασφάλιση εμπορευμάτων και παγκοσμιοποίηση οικονομίας……………… 21

6.2. Βασικές Αρχές Ασφάλισης…………………………………………………….. 21

7. Συμπεράσματα………………………….………………………………………….. 23

Βιβλιογραφία …………………………………………………………………………….. 24


1. Κλιματική Αλλαγή

Ορισμός

Με τον όρο κλιματική αλλαγή αναφερόμαστε στη μεταβολή του παγκόσμιου κλίματος και ειδικότερα σε μεταβολές των μετεωρολογικών συνθηκών που εκτείνονται σε μεγάλη χρονική κλίμακα. Τέτοιου τύπου μεταβολές περιλαμβάνουν στατιστικά σημαντικές διακυμάνσεις ως προς τη μέση κατάσταση του κλίματος ή τη μεταβλητότητά του, που εκτείνονται σε βάθος χρόνου δεκαετιών ή περισσότερων ακόμα ετών. Οι κλιματικές αλλαγές οφείλονται σε φυσικές διαδικασίες, καθώς και σε ανθρώπινες δραστηριότητες με επιπτώσεις στο κλίμα, όπως η τροποποίηση της σύνθεσης της ατμόσφαιρας.

Στην παρούσα θεματολογία θα περιοριστούμε στη μεταβολή του κλίματος που οφείλεται άμεσα ή έμμεσα σε ανθρώπινες δραστηριότητες, διακρίνοντας τον όρο από την κλιματική μεταβλητότητα που έχει φυσικά αίτια.

Πού συντελείται η κλιματική αλλαγή;

Η κλιματική αλλαγή επηρεάζει τους ακόλουθους τομείς:

1.1. Ατμόσφαιρα

1.1.1. Φαινόμενο θερμοκηπίου

Ορισμός

Η ανακλώμενη θερμότητα που προέρχεται από την ηλιακή ακτινοβολία, ανακλάται στη γη και συγκρατείται από το στρώμα αερίων (CO2 και υδρατμών).

Πώς δημιουργείται

Από το αυξημένο CO2, που παράγεται από τις βιομηχανίες και τα αυτοκίνητα.

Επιπτώσεις

  • Αύξηση της θερμοκρασίας του ατμοσφαιρικού αέρα κοντά στην επιφάνεια της γης
    • Αυξημένες ανάγκες ψύξης
  • Λιώσιμο πάγων
  • Άνοδο στάθμης της θάλασσας
  • Απώλεια χερσαίων εκτάσεων
  • Αλλαγή κλίματος
    • Ενεργειακή επιβάρυνση
  • Αλλαγές καιρικών φαινομένων, όπως εντονότερες περίοδοι ξηρασίας ή πλημμύρων και πιο έντονες βροχοπτώσεις.
  • Λιγότερες κρύες μέρες
  • Θερμότερες νύχτες
    • Δεν προλαβαίνει να ψυχθεί η επιφάνεια της γης, η θάλασσα και ο ατμοσφαιρικός αέρας επειδή δεν προλαβαίνουν να ψυχθούν οι γεωλογικές επιφάνειες
  • Κύματα καύσωνα
    • Αυξημένες ανάγκες ψύξης, αρδευτικού νερού, εξάτμιση υδάτων, νοσοκομειακή επιβάρυνση
  • Πλημμύρες και έντονες βροχοπτώσεις
    • Έκτακτα και απρόβλεπτα φαινόμενα
  • Καταστροφικές ξηρασίες
    • Απώλεια αγροτικών εκτάσεων, μείωση προσφοράς τροφής, αύξηση τιμών και χρηματοπιστωτικού κινδύνου
  • Αύξηση της συχνότητας εμφάνισης τυφώνων και τροπικών καταιγίδων
    • Ακραία καιρικά φαινόμενα.

Τρόποι Αντιμετώπισης

Παρεμβάσεις άμεσης μείωσης των εκπομπών αερίων φαινομένου θερμοκηπίου, από πηγές:

  • εντός της επιχείρησης (π.χ. μέτρα εξοικονόμησης ενέργειας, αξιοποίηση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, μείωση αποβλήτων)
  • εκτός της επιχείρησης αλλά συνδεόμενες με τις δραστηριότητές της (π.χ. αλλαγή πρώτων υλών, αξιοποίηση στερεών αποβλήτων)
  • Γενικότερες δράσεις (π.χ. υποστήριξη «ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, καθαρών» τεχνολογιών)
  • Αγορά και ακύρωση δικαιωμάτων / πιστώσεων εκπομπών αερίων φαινομένου θερμοκηπίου
  • Σχεδιασμό προϊόντων που να συμβάλλουν στην προστασία του παγκόσμιου κλίματος.

1.1.2. Φωτοχημικό νέφος

Ορισμός

Είναι το νέφος που δημιουργείται από αέριους ρύπους, αιθάλη σε κοκκομετρία, συγκέντρωση όζοντος σε χαμηλό υψόμετρο καθώς και NOx και CO.

Πώς δημιουργείται

Από συσσώρευση αέριων ρύπων (καυσίμων) από βιομηχανίες, αυτοκίνητα.

Επιπτώσεις

· Μείωση ορατότητας

· Προβλήματα υγείας (καρδιοαναπνευστικά).

Τρόποι Αντιμετώπισης

Καταλυτικοί κινητήρες και βελτίωση ποιότητας καυσίμων ή και νέες πράσινες πηγές ενέργειας

1.1.3. Τρύπα όζοντος

Ορισμός

Εξασθένιση της πυκνότητας της στοιβάδας του όζοντος

Πώς δημιουργείται

· Τα CFCs και το Freon αντιδρούν καταστρέφοντας το όζον της ατμόσφαιρας

· Βρώμιο και διοξείδιο του άνθρακα (φαινόμενο θερμοκηπίου) αυξάνουν τη θερμοκρασία στην επιφάνεια της γης. Αντίθετα παγώνουν τα ανώτερα στρώματα της ατμόσφαιρας και το κρύο προκαλεί την καταστροφή του όζοντος.

Επιπτώσεις

Διέλευση υπεριώδους ακτινοβολίας, επικίνδυνη για τους οργανισμούς (καρκίνο του δέρματος)

Τρόποι Αντιμετώπισης

Από το 1987 απαγορεύεται σταδιακά η χρήση σταδιακά των CFCs. Προβλέπεται ότι παρά την επιβράδυνση χρήσης θα χρειαστούν πλέον των 100 ετών για την επαναφορά της πυκνότητας του όζοντος στην ατμόσφαιρα. Εξακολουθεί, όμως, να αυξάνεται η συγκέντρωση βρωμίου και διοξειδίου του άνθρακα.

1.1.4. Όξινη βροχή

Ορισμός

Τα αέρια SO2 και NOx ενώνονται με τους υδρατμούς της ατμόσφαιρας και μετατρέπονται σε οξέα (νιτρικό και θειώδες) που επιστρέφουν στη γη μέσω της βροχής.

Πώς δημιουργείται

Η καύση των υγρών καυσίμων παράγει το πρωτογενές SO2, NOx.

Επιπτώσεις

Με τη βροχή τα αέρια επιστρέφουν στη γη ως οξέα διαλυμένα στο νερό της βροχής καταστρέφοντας το φύλλωμα των δέντρων, στους υδρόβιους οργανισμούς και στα μαρμάρινα μνημεία.

Τρόποι Αντιμετώπισης

Ρυθμισμένοι κινητήρες, βελτίωση ποιότητας καυσίμου, εναλλακτικές πηγές ενέργειας.

1.2. Υδρόσφαιρα

Στην υδρόσφαιρα εξελίσσεται η μεταβολή του υδρολογικού κύκλου, σύμφωνα με τις παγκόσμιες τιμές μεταβολής κλίματος. Διακρίνονται σε 2 βασικά επίπεδα:

1.2.1. Επιφανειακά ύδατα

Οι συχνότερες βροχοπτώσεις, οι υγρές συνθήκες, οι πλημμύρες πρόκειται να επηρεάσουν την οικονομική ευμάρεια πολλών εκατομμυρίων ανθρώπων στο άμεσο μέλλον. Σύμφωνα με ερευνητικά μοντέλα θα επηρεάσουν:

· αλλαγές κατανομής βροχοπτώσεων

· την επιμήκυνση της καλλιεργητικής περιόδου με τη διασπορά της προσφοράς πρωτογενούς παραγωγής

· τη μετατόπιση γεωγραφικού πλάτους και υψομέτρου ευδοκίμησης των φυτών με τις διαφορετικές προελεύσεις για το μεταφορικό δίκτυο

· την πρώιμη ανθοφορία που σημαίνει αδυναμία χρονικών προβλέψεων παραγωγής

· την έκρηξη ασθενειών των φυτών με προβλήματα στην υγειονομική όψη της μεταφοράς

· την επιτάχυνση αποδόμησης της οργανικής ουσίας των εδαφών

· τη διαφοροποίηση της κατανάλωσης νερού με αντίστοιχη συρρίκνωση ζωής προϊόντων κατά τη μεταφορά.

Οι παραπάνω επιρροές θα προκαλέσουν τα εξής:

· διασπορά της προσφοράς πρωτογενούς παραγωγής

· διαφορετικές προελεύσεις για το μεταφορικό δίκτυο

· επιμήκυνση αλυσίδας

· προβλήματα μεταφοράς

· συρρίκνωση ζωής κατά τη μεταφορά

· ευπάθεια τροφίμων και επέκταση ασθενειών.

1.2.2. Αστικά και Βιομηχανικά Λύματα

Η διοχέτευση αστικών και βιομηχανικών λυμάτων έχουν αποτέλεσμα τη διατάραξη των υδάτινων οικοσυστημάτων. Τα βαρέα μέταλλα (Hg, Zn, Pb) επιστρέφουν στον άνθρωπο μέσω της τροφικής αλυσίδας δημιουργώντας μεταλλάξεις και καρκινογενέσεις.

1.3. Γεώσφαιρα

Στη γεώσφαιρα καταλήγουν όλες οι μεταβολές της κλιματικής αλλαγής. Υπάρχουν, όμως και εγγενείς λόγοι που επηρεάζονται από αυτήν. Κύριες επιρροές έχουμε στα:

1.3.1. Δάση

Η επέκταση των περιόδων κινδύνων πυρκαγιών ακόμα και τους χειμερινούς μήνες, η έλλειψη διαχείρισης των εκτάσεων φυσικής βλάστησης, η ενίσχυση πρόληψης έχουν ως αποτέλεσμα:

  • Κατολισθήσεις και ροές εδαφών
  • Δυσχερείς καιρικές συνθήκες
  • Μείωση των ωρών ηλιοφάνειας
  • Μεταβολή μικροκλίματος.

1.3.2. Ηφαίστεια

Η αποσταθεροποίηση ή η ενεργοποίηση πολλών ηφαιστείων έχει ως αποτέλεσμα την αύξηση του διοξειδίου του άνθρακα στην ατμόσφαιρα, η οποία επιφέρει, εκτός από το λιώσιμο των πάγων και την άνοδο της στάθμης των θαλασσών. Όταν τελείωνε η εποχή των παγετώνων, υπήρξε μια τεράστια αύξηση στην ηφαιστειακή δραστηριότητα, καθώς οι πάγοι έλιωναν και το υπόγειο μάγμα έβρισκε ταχύτερα και ευκολότερα διεξόδους προς την επιφάνεια. Η χρονική υστέρηση ανάμεσα στην κλιματική αλλαγή και στην ηφαιστειακή έξαρση, δεν είναι μεγάλη.

1.4. Χρηματοπιστωτικό σύστημα

Το χρηματοπιστωτικό σύστημα είναι ο οικονομικός παράγοντας που αλληλεπιδρά με τους άλλους 3 φυσικούς παράγοντες, επηρεάζοντας τα εξής:

  • Ασφαλιστική αποζημίωση μέσω των αποζημιώσεων αστικών ευθυνών
  • Αύξηση τιμών προϊόντων, μέσω της επιβάρυνσης περιβαλλοντικών συμμορφώσεων και της επιβάρυνσης ασφαλιστικών καλύψεων
  • Πρόβλεψη δημοσίων αποζημιώσεων, μέσω της επιβάρυνσης του προϋπολογισμού για τις φυσικές καταστροφές.

Πρόκειται για το σημαντικότερο κίνδυνο της χρηματοοικονομικής κρίσης που επηρεάζει στρατηγικά την έννοια της ασφάλειας. Οι μακροπρόθεσμες επιπτώσεις ακραίων γεγονότων αποτελούν μη προβλεπόμενες ελαστικές δαπάνες με άγνωστες συνέπειες επί των αποζημιώσεων.


2. Ασφάλεια

Η ασφάλεια σε κάθε επίπεδο της κοινωνικής ζωής είναι η προτεραιότητα της παγκόσμιας πολιτικής και οικονομικής επιστήμης για τα ερχόμενα έτη. Γίνεται, λοιπόν, προσπάθεια κάλυψης της κοινωνίας σε θέματα διασφάλισης της εργασίας, προστασίας της ανεργίας, προστασίας του εισοδήματος, διασφάλισης της πρόσβασης στα αγαθά υγείας κλπ.

Για τις ανάγκες της εισήγησης, θα περιοριστούμε σε θέματα ασφάλειας που αφορούν την εφοδιαστική αλυσίδα και την χρηματοοικονομική διάσταση αυτής.

Κατά τη μετάφραση η λέξη ασφάλεια και ασφάλιση εμπεριέχει τρεις αγγλικούς όρους που διαχωρίζουν κατά έναν τρόπο την προέλευση και το σκοπό της ασφάλισης:

Security: Προστασία έναντι ζημιών εκ προθέσεως

Security First Διασφαλίζω ότι καμία κακής προθέσεως ενέργεια δεν μπορεί να γίνει

Safety: Φυσική-παθητική προστασία από τυχαία γεγονότα.

Safety First Διασφαλίζω ότι δεν πρόκειται να συμβούν ατυχήματα

Insurance: Διασφαλίζω μία αξία έναντι κάποιου κινδύνου.

Αναλυτικότερα:

2.1. Security

Ασφάλεια από ζημιές που μπορεί να προκαλέσει κάποιος. Αφορά κύρια κινδύνους από εξωγενείς και ηθελημένους παράγοντες και την προσπάθεια αποτροπής τους. Δύο είναι οι κύριοι λόγοι ελέγχου της ασφάλειας της εφοδιαστικής αλυσίδας:

2.1.1. Τρομοκρατία

Μετά το τρομοκρατικό χτύπημα της 11ης Σεπτεμβρίου 2001, οι κανόνες ασφαλείας μεταβλήθηκαν προς το αυστηρότερο. Έτσι, δημιουργήθηκε η ανάγκη επέκτασης αλλά και δημιουργίας νέων κανόνων ασφαλείας και σε τομείς που θα μπορούσαν να προκαλέσουν μεγάλες ζημίες όπως υποδομές, ζωές, υδάτινος πόρους, τρόφιμα, τροφική αλυσίδα κλπ. Ως φυσική συνέπεια ήλθε η άνοδος των ασφαλίστρων, επιβαρύνοντας τις τιμές των εμπορευμάτων.

2.1.2. Επιμήκυνση εφοδιαστικής αλυσίδας

Την κατάσταση αυτή επιτείνει η μεγάλη επιμήκυνση της εφοδιαστικής αλυσίδας, η οποία έχει επιμηκυνθεί πια στο μέγιστο βαθμό. Το μεγαλύτερο τμήμα της παγκόσμιας βιομηχανικής παραγωγής πραγματοποιείται στην Ασία και μετά διοχετεύεται σε ολόκληρο τον κόσμο, προσθέτοντας κρίκους και εξαπλώνοντας τις εφοδιαστικές αλυσίδες σε όλους τους προσπελάσιμους ωκεανούς και θάλασσες. Η συχνή διακίνηση εμπορευμάτων σε ολόκληρο τον κόσμο αυξάνει επίσης και τον κίνδυνο λαθρεμπορίου δημιουργώντας έτσι μεγαλύτερα προβλήματα στις εμπλεκόμενες εταιρείες διακίνησης.

Ευτυχώς, μέχρι σήμερα, η εφοδιαστική αλυσίδα χρησιμοποιείται γιατρομοκρατικές ενέργειες, μόνο ως το επίπεδο των courier, διατηρώντας χαμηλή ισχύ στις καταστροφές.

Παράλληλα οι κίνδυνοι ασφάλειας (security risks) αυξάνονται, ειδικά όσον αφορά προϊόντα υψηλής αξίας.

Αρχικά η ευρωπαϊκή ένωση εξέδωσε την οδηγία COM 79/2006 για την ενίσχυση της ασφάλειας (security) της εφοδιαστικής αλυσίδας. Ακολούθησαν και καθιερώθηκαν από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Τυποποίησης (ISO) το 2007 οι προδιαγραφές ασφαλείας της ένωσης logistics, κατασκευαστών, διαμεταφορέων TAPA (Transport Assett Protection Association) που γίνονται ολοένα και αυστηρότερες, πιέζοντας ουσιαστικά τις εταιρείες στον κλάδο των logistics να λάβουν μέτρα σχετικά με τη διαχείριση σχετικών κινδύνων.

2.2. Safety

Αφορά την ασφάλεια ως κατάσταση της εφοδιαστικής αλυσίδας.

Το τμήμα της ασφάλειας (safe) είναι συνάρτηση των στατικών χαρακτηριστικών των εμπορευμάτων, όπως συσκευασία, χώρος μεταφοράς, δοχεία ή container μεταφοράς κλπ.

Η Ευρωπαϊκή πολιτική μεταφορών καθορίζεται από τη Λευκή Βίβλο και αναφέρει ενδεικτικά τα εξής:

· Διατήρηση επιπέδου ασφαλείας κατά την ανάπτυξη των αεροπορικών μεταφορών

· Ενίσχυση ασφάλειας στις σήραγγες κατά την ανάπτυξη των υποδομών

· Νέες τεχνολογίες στην οδική ασφάλεια

· Ασφάλεια στη θάλασσα από την παγκοσμιοποίηση των μεταφορών

Ορίζοντας εφαρμογής τίθεται το έτος 2010, ενώ η βίβλος έχει υποστεί αρκετές πρακτικές αναθεωρήσεις μέσω νέων κανονισμών της ΕΕ.

2.3. Insurance

Αφορά την οικονομική διασφάλιση των συμμετεχόντων στη διαδικασία.

Γιατί είναι απαραίτητη η ασφάλεια μεταφοράς εμπορευμάτων;

Η ασφάλιση μεταφοράς εμπορευμάτων είναι απαραίτητη για την εξασφάλιση των συμφερόντων του αποστολέα ή παραλήπτη για ζημιές που θα προκληθούν στα εμπορεύματα κατά τη διάρκεια της μεταφοράς τους από τον τόπο της αποστολής μέχρι τον τόπο προορισμού. Στην ουσία διασφαλίζεται το κεφάλαιο, καλύπτοντας τον απρόβλεπτο παράγοντα.

Παράλληλα, είναι δεδομένη η υποχρέωση του ασφαλιζόμενου να λάβει όλα τα απαραίτητα μέτρα ώστε να αποτρέψει τους επερχόμενους κινδύνους. Πχ για την κλοπή ασφαλίζεται το εμπόρευμα, αλλά υπό την προϋπόθεση ότι βρίσκεται σε προστατευόμενο και μη προσβάσιμο χώρο. Όμοια ισχύει και για όλα τα καλυπτόμενα γεγονότα που πρέπει να λαμβάνονται συγκεκριμένα μέτρα πρόληψης αποφυγής.

3. Νομική Ευθύνη

Η Νομική Ευθύνη διαχωρίζεται ανάμεσα σε διεθνείς και εθνικές μεταφορές.

3.1. Διεθνείς Μεταφορές

Στις διεθνείς μεταφορές η ασφάλιση του εμπορεύματος είναι μια ακολουθία που ξεκινά από τον κύριο του φορτίου, τον αποστολέα, περνά από πράκτορες, διαμεταφορείς, αντιπροσώπους, κλπ για να καταλήξει στον παραλήπτη. Οι συμφωνηθέντες όροι της σύμβασης αγοράς του εμπορεύματος καλύπτονται ασφαλιστικά για τη μεταφορά από τις διεθνείς ρήτρες κάλυψης μεταφορών και περιγράφονται συνοπτικά από τους Διεθνείς εμπορικούς κανόνες INCOTERMS. Η προαιρετική αυτή διαδικασία μετετράπη έμμεσα σε υποχρεωτική μέσα από τις συμβάσεις που υπογράφονται και το δελτίο αποστολής CMR.

Η ευθύνη του μεταφορέα και του διαμεταφορέα είναι περιορισμένη σύμφωνα με την σύμβαση τηςCMR(οδική μεταφορά) ανάλογα με το βάρος του μεταφερομένου εμπορεύματος με ειδικούς όρους καθορισμού της αξίας του εμπορεύματος για την αποζημίωση. Στην περίπτωση που ο αποστολέας δηλώσει την αξία του εμπορεύματος για την οποία θέλει να είναι υπεύθυνος ο μεταφορέας ή ο διαμεταφορέας, τότε εκείνοι ασφαλίζουν το φορτίο για λογαριασμό του αποστολέα και μιλάμε για την ασφάλιση για λογαριασμό. Σε κάθε περίπτωση όμως υπάρχει επιμερισμός ευθύνης αποζημίωσης.

Ενδεικτική τάξη ασφαλίστρων: 3-4% επί της αξίας του εμπορεύματος.

3.2. Εθνικές Μεταφορές

Αντίθετα με ό,τι επικρατεί στην Ευρώπη και στις χώρες της CMR, στις Εθνικές Μεταφορές διατηρούμε το προνόμιο διαφορετικής αντιμετώπισης της ευθύνης μεταφοράς. Έτσι, η συμβατική ευθύνη του εθνικού μεταφορέα και διαμεταφορέα ρυθμίζεται από τις διατάξειςτων άρθρων 102 και 103 του Εμπορικού Κώδικα. Πρόκειται για ευθύνη μεταφορικού αποτελέσματος που περιλαμβάνει τα τυχερά και εκτείνεται ως την ανώτερη βία (ακαταμάχητη δύναμη κατά το άρθρο 102 Ε.Κ.) και συνεπώς είναι ευθύνη αντικειμενική.

Οι σύγχρονες διαμεταφορικές επιχειρήσεις στην Ελλάδα καλύπτουν μέσω ασφαλιστηρίων συμβολαίων τη μεταφορά των εμπορευμάτων με κάλυψη της ευθύνης τους κατά παντός κινδύνου (ρήτρα Α).

Η νομική ιδιαιτερότητα της Ελλάδας, όπου ο υπεύθυνος μεταφοράς έχει την αντικειμενική ευθύνη για όλη την αξία του εμπορεύματος έχει μετατρέψει την μεταφορά από τρίτους σε παράθυρο φθηνής ασφαλιστικής κάλυψης για το εμπόρευμα. Έτσι, αντί να καλύπτεται ασφαλιστικά το εμπόρευμα με ασφάλιστρο ως ποσοστό επί της αξίας του εμπορεύματος, καλύπτεται όμοια με ποσοστό επί του κομίστρου μεταφοράς.

Ενδεικτική τάξη ασφαλίστρων: 1-1,5% επί του κομίστρου

Τόσο στην εθνική, όσο και στη διεθνή μεταφορά υπάρχει το δικαίωμα αναγωγής της ασφάλειας προς κάθε άλλον υπεύθυνο της μεταφοράς, δηλαδή αποζημιώνει τον ασφαλισμένο και στη συνηθέστερη περίπτωση που δεν είναι ασφαλισμένοι οι λοιποί μετέχοντες στη μεταφορά, στρέφεται ενάντιά τους για να αναλάβουν την αποζημίωση.

4. Κλιματική αλλαγή και εφοδιαστική αλυσίδα

4.1. Διαχωρισμός εφοδιαστικής αλυσίδας

Η εφοδιαστική αλυσίδα διαχωρίζεται σε 2 διακριτά τμήματα.

4.1.1. Στατικό και χωροθετήσιμο

Αφορά τη χερσαία αποθήκευση και τις εργασίες που διενεργούνται εντός αυτής.

Εδώ εντοπίζονται προβλήματα που ήδη αναφέρθηκαν και συνοψίζονται στην ασφάλιση αποθηκών μετά των εμπορευμάτων τους. Περιλαμβάνουν ενδεικτικά πυρκαγιά, κλοπή, πλημμύρες, κατάπτωση στέγης κλπ

Πρόκειται για άμεσους κινδύνους που επιβαρύνονται από τα έντονα καιρικά φαινόμενα της κλιματικής αλλαγής.

4.1.2. Δυναμικό της μεταφοράς

Αφορά τα φορτία εν κινήσει, από τη διεκπεραίωση της φόρτωσης, τη φυσική μεταφορά και το στάδιο εκφόρτωσης.

Στις φυσικές αντιξοότητες, κύρια επί των ταξιδίων, η κλιματική αλλαγή επιφέρει μεταβολές, που η εφοδιαστική αλυσίδα τις αντιμετωπίζει στην προσπάθεια ολοκλήρωσής της και διατήρησής της στα χρονικά πλαίσια εκτέλεσης του έργου. Αλλά και στις μανούβρες φορτοεκφόρτωσης των εμπορευμάτων υπάρχουν φαινόμενα μικροκυκλώνων που καθιστούν αβέβαιη την ασφαλή φορτοεκφόρτωση.

Τα νέα αυτά δεδομένα αύξησαν στατιστικά την εμφάνιση του κινδύνου και συνεπώς αύξησαν και το ασφάλιστρο. Αναλυτικότερα:

4.2. Ασφαλιστικές Καλύψεις Μεταφοράς

Οι καλύψεις μεταφοράς κωδικοποιούνται σε όρους κινδύνου-ρίσκου.

Ολική απώλεια μόνο

Καλύπτεται η απώλεια του φορτίου λόγω ολικής απώλειας του μεταφορικού μέσου και χωρίς καμία συνεισφορά σε γενική αβαρία ή σώστρα.

Ρήτρα C

Καλύπτεται η απώλεια ή ζημιά που οφείλεται ή προξενείται από φωτιά, έκρηξη, προσάραξη, βύθιση, ανατροπή, εκτροχιασμό, σύγκρουση ή επαφή του μέσου μεταφοράς με εξωτερικό αντικείμενο (εκτός από νερό), εκφόρτωση σε λιμάνι καταφυγής, θυσία γενικής αβαρίας, εκβολή φορτίου, συνεισφορά σε γενική αβαρία και σώστρα.

Ρήτρα Β

Καλύπτονται οι κίνδυνοι της ρήτρας C και επιπλέον σεισμός, ηφαιστειακή έκρηξη, κεραυνός, αρπαγή από τα κύματα, είσοδος νερού από θάλασσα, λίμνη ή ποταμό και απώλεια ολοκλήρων δεμάτων από πτώση τους κατά τη διάρκεια του ταξιδιού, τη φόρτωση και την εκφόρτωση (Δεν είναι ιδιαίτερα διαδεδομένη).

Ρήτρα Α

Καλύπτονται όλοι οι κίνδυνοι εκτός από τις πάγιες εξαιρέσεις.

Είδη ασφάλισης κατά κινδύνων μεταφοράς εμπορευμάτων

Ο κλάδος μεταφορών ασφαλίζει τις μεταφορές που μπορούν να γίνουν σ’ όλα τα είδη εμπορευμάτων. Κατά την εισαγωγή ή εξαγωγή αυτών από και προς ένα ή πολλά κράτη, εσωτερικά, με όλα τα μεταφορικά μέσα: αυτοκίνητο, πλοίο, αεροπλάνο, τρένο.

Στην Ελληνική Ασφαλιστική Αγορά αλλά και στην παγκόσμια χρησιμοποιούνται οι ρήτρες (κάλυψη κινδύνου) μεταφορών του Ινστιτούτου των Άγγλων Ασφαλιστών, τις γνωστές Α, Β και C.

ΒΑΣΙΚΕΣ ΚΑΛΥΨΕΙΣ ΡΗΤΡΩΝ ΚΛΑΔΟΥ ΜΕΤΑΦΟΡΩΝ

Cargo Institute Clauses

A

B

C

Κατά παντός κινδύνου

Φωτιά ή έκρηξη

Προσάραξη, βύθιση, ανατροπή πλοίου

Ανατροπή, εκτροχιασμός αυτοκινήτου ή τρένου

Εκφόρτωση φορτίου σε λιμάνι καταφυγής

Γενική αβαρία

Σεισμός, έκρηξη ηφαιστείου, κεραυνός

Εκβολή φορτίου στη θάλασσα

Αρπαγή από τα κύματα

Εισροή νερού θαλασσινού στο μέσο μεταφοράς

Ολική απώλεια δέματος από το πλοίο κατά τη διάρκεια της φορτοεκφόρτωσης

Κλοπή

Ρήτρα AIR

Καλύπτονται όλοι οι κίνδυνοι αεροπορικής μεταφοράς, εκτός από τις πάγιες εξαιρέσεις.

Συμπληρωματικές Καλύψεις

Οι πιο πάνω καλύψεις θεωρούνται βασικές και μπορεί να συμπληρωθούν με άλλες καλύψεις (όπου βέβαια δεν δημιουργείται αντίφαση ή επικάλυψη) και σύμφωνα με τις ιδιαιτερότητες του κάθε φορτίου.

Ενδεικτικές Συμπληρωματικές Καλύψεις

  • Ζημιές από βροχή ή επαφή με ξένες ουσίες ή άλλα εμπορεύματα
  • Κλοπή ή μη παράδοση ολόκληρων κόλων
  • Μικροκλοπή, έλλειμμα, ελλιπής παράδοση
  • Ροή
  • Θραύση, στρέβλωση
  • Σκουριά, οξείδωση
  • Κίνδυνοι καταστρώματος, δηλαδή εκβολή από τον πλοίαρχο ή αρπαγή από τα κύματα
  • Κίνδυνοι πολέμου, ναρκών, τορπιλών
  • Κίνδυνοι απεργιών, εξεγέρσεων, πολιτικών ταραχών
  • Κακόβουλη βλάβη
  • Ποιοτική αλλοίωση λόγω βλάβης του ψυκτικού μηχανήματος
  • Κάλυψη απόρριψης
  • Κάλυψη παραμονής και έκθεσης
  • Institute Bulk Oil Clauses (Δεξαμενόπλοια)
  • Ρήτρα ακύρωσης κάλυψης απεργιών, που θα ισχύει πέντε (5) ημέρες από την παραλαβή έγγραφης ειδοποίησης της
  • Ρήτρα καταγγελίας της διαμετακόμισης (transit) φορτίου (λόγω τρομοκρατίας)
  • Ρήτρα ταξινόμησης πλοίων
  • Ρήτρα πιστοποίησης ISM (ασφαλής διαχείριση και λειτουργία των πλοίων, πρόληψη περιβαλλοντικών ρυπάνσεων κατά την IMO)
  • Αλλοίωσης εμπορευμάτων επί ψυκτικών θαλάμων με προϋπόθεση την ύπαρξη Ασφαλιστηρίου Μηχανημάτων

Για τη σωστή ασφάλιση και ανάλογα με τα μεταφερόμενα εμπορεύματα και τον πελάτη, υπάρχουν πολλοί τρόποι ασφάλισης όπως:

· Απλό συμβόλαιο μιας κάλυψης

· Προασφαλιστήριο (Floating Policy)

· Ανοικτό ή διαρκές συμβόλαιο (Open Cover)

· Ασφαλιστήριο Συμβόλαιο (Block Policy), κλπ

Εξαιρέσεις:

Το Ασφαλιστήριο υπόκειται σε εξαιρέσεις μερικές από τις οποίες είναι:

· ακατάλληλη συσκευασία ή ακατάλληλο στοίβαγμα

· επακόλουθη ζημιά

· κακόβουλες προθέσεις

· ζημίες εξ’ ιδίων

· Εσωτερικό ελάττωμα

4.3. Πρωτοβουλίες Προστασίας και Βελτίωσης του Περιβάλλοντος

Η Ευρωπαϊκή Ένωση διαθέτει μερικά από τα αυστηρότερα περιβαλλοντικά πρότυπα που αναπτύχθηκαν επί σειρά δεκαετιών για την αντιμετώπιση διαφόρων προβλημάτων. Σήμερα, βασικές προτεραιότητες είναι η καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής, η διατήρηση της βιοποικιλότητας, η μείωση των προβλημάτων υγείας που προκαλούνται από τη ρύπανση και η πιο υπεύθυνη χρησιμοποίηση των φυσικών πόρων. Οι προτεραιότητες αυτές, αν και στοχεύουν στην προστασία του περιβάλλοντος, μπορούν να συμβάλουν και στην οικονομική ανάπτυξη με την προώθηση της καινοτομίας και της επιχειρηματικής δραστηριότητας.

4.3.1. Καθαρή ενέργεια

Η προώθηση της «καθαρής ενέργειας» θα συμβάλλει στον περιορισμό της κλιματικής αλλαγής και στην τόνωση της οικονομίας, αλλά και στην σταθεροποίηση του ενεργειακού εφοδιασμού, καθώς θα απεξαρτήσει σε σημαντικό βαθμό την Ευρώπη από τις εισαγωγές πετρελαίου και φυσικού αερίου.

Επιπλέον, η αύξηση των ανανεώσιμων ενεργειακών πόρων της Ευρωπαϊκής Ένωσης θα μειώσει την εξάρτησή της από τις εισαγωγές πετρελαίου και φυσικού αερίου και έτσι θα είναι λιγότερο ευάλωτη στην αστάθεια των τιμών της ενέργειας και στην αβεβαιότητα της αλυσίδας εφοδιασμού.

4.3.2. Εμπορία Δικαιωμάτων Εκπομπών

Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει ήδη δημιουργήσει ένα καινοτόμο «καθεστώς εμπορίας δικαιωμάτων εκπομπών», βάσει του οποίου επιβραβεύονται οι ενεργοβόρες βιομηχανίες που περιορίζουν τις εκπομπές τους, ενώ τιμωρούνται όσες υπερβαίνουν συγκεκριμένα όρια.

Το φαινόμενο της υπερθέρμανσης του πλανήτη οφείλεται στις τεράστιες ποσότητες ενέργειας τις οποίες παράγει και καταναλώνει ο άνθρωπος. Καθώς αυξάνονται οι ενεργειακές μας ανάγκες, αυξάνεται και η εξάρτησή μας από τα ορυκτά καύσιμα (πετρέλαιο, φυσικό αέριο και άνθρακα). Τα καύσιμα αυτά – όλα με υψηλά επίπεδα εκπομπών CO2– αντιπροσωπεύουν αυτή τη στιγμή το 80% περίπου της ενεργειακής κατανάλωσης στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

4.3.3. Στόχος 20-20-20

Η Ευρωπαϊκή Ένωση με 6 νομοθετήματα το Δεκέμβριο του 2008 έθεσε τον περίφημο στόχο 20-20-20. Αναλυτικά προβλέπεται ως το 2020:

· 20% μείωση των αερίων θερμοκηπίου

· 20% αύξηση ενεργειακής αποδοτικότητας

· 20% αύξηση του ποσοστού ανανεώσιμων πηγών ενέργειας

Παράλληλα επικυρώθηκε:

· 10% των καυσίμων για τις μεταφορές να προέρχεται από τα βιοκαύσιμα, την ηλεκτρική ενέργεια ή το υδρογόνο.

· Εμπορία δικαιωμάτων εκπομπής CO2 μεταξύ 12000 ενεργοβόρων βιομηχανιών, που σήμερα είναι οι σταθμοί ηλεκτροπαραγωγής, οι χαλυβουργίες και οι τσιμεντοβιομηχανίες, ενώ μελλοντικά θα εμπλουτιστούν και με αεροπορικές εταιρείες και οι πετροχημικές βιομηχανίες.

· Μείωση έκθεσης περιβάλλοντος στα λεπτά σωματίδια στις αστικές περιοχές κατά 20%.

5. Κλιματική Αλλαγή & Οικονομία

Τι κάνουν οι ασφάλειες;

Ο κίνδυνος της Κλιματικής Αλλαγής και οι επιπτώσεις της αποτελούν παράγοντα απειλής για ορισμένες οικονομικές δραστηριότητες, αλλά η αντιμετώπισή τους πολύ συχνά δημιουργεί νέες τεχνολογικές και επιχειρηματικές ευκαιρίες.

Έτσι, ειδικά για τις επιχειρήσεις του ασφαλιστικού, τραπεζικού και δημοσίου τομέα παρέχονται:

5.1. Τομέας ασφάλισης

· Ποιοτική αξιολόγηση πελατών ως προς το βαθμό ευπάθειάς τους στην κλιματική αλλαγή

· Συνοπτική αποτίμηση των κινδύνων και επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής σε περιφερειακό επίπεδο βάσει ερευνητικών προγραμμάτων και επιστημονικών δημοσιεύσεων

· Εκτίμηση εύρους αποζημιώσεων για ενδεχόμενες κλιματικές επιπτώσεις

· Εκτίμηση οικονομικών ευκαιριών – νέων πηγών εσόδων που απορρέουν από τις σχετικές με την κλιματική αλλαγή πολιτικές.

5.2. Τραπεζικός τομέας

· Εργαλεία αξιολόγησης μεμονωμένων αιτούμενων επενδύσεων ως προς την ευπάθειά τους και τις ευκαιρίες που προσφέρουν σε σχέση με την κλιματική αλλαγή

· Υποστήριξη στην αξιοποίηση επενδυτικών ευκαιριών (για την ίδια την τράπεζα) σε τεχνολογίες, τομείς, δραστηριότητες που σχετίζονται με πολιτικές για την κλιματική αλλαγή (π.χ. εμπορία δικαιωμάτων)

· Αξιοποίηση ευκαιριών από χρηματιστηριακά παράγωγα καιρού (weather derivatives).

5.3. Δημόσιος τομέας

Οι κρατικές δαπάνες καθώς και οι αποζημιώσεις ιδιωτικών ασφαλιστικών εταιρειών θα προβλέπουν, μελλοντικά, ακόμα μεγαλύτερες απαιτήσεις για βλάβες που σχετίζονται με τις μεταβολές των καιρικών συνθηκών και θα οδηγήσουν σε:

· υψηλότερα ασφάλιστρα για τους φορολογούμενους

· περιορισμένη κάλυψη για ευρύτερο φάσμα των καιρικών φαινομένων και φυσικών καταστροφών.

Για τις δημοσιονομικές καλύψεις, που σαφώς θα έχουν και κοινωνικό χαρακτήρα,

· η πιθανότητα μεγαλύτερων αξιώσεων θα οδηγήσει σε αύξηση της φορολογίας για την κάλυψη δημοσίων εξασφαλίσεων και

· η αναδιανομή κονδυλίων θα οδηγήσει σε παροχή χαμηλότερης ποιότητας υπηρεσιών σε άλλους τομείς δημόσιων παροχών, λόγω μεταφοράς χρημάτων για την κάλυψη αποζημιώσεων που σχετίζονται με την κλιματική αλλαγή.

5.4. Πρωτοβουλίες του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών

Η κύρια πρωτοβουλία του ΟΗΕ για την κλιματική αλλαγή σε επίπεδο κορυφής διεξήχθη στα μέσα Δεκεμβρίου 2009 στην Κοπεγχάγη. Στη διάσκεψη αυτή δεν υπήρξε δεσμευτική συμφωνία για την κατ’ ουσία αυξημένη οικονομική στήριξη από τις αναπτυγμένες χώρες προς τις αναπτυσσόμενες. Έτσι, δεν πρόκειται να προχωρήσει η απαραίτητη προώθηση και διάδοση νέας πράσινης τεχνολογίας προς όφελος και της εφοδιαστικής αλυσίδας.

Χάθηκε λοιπόν η ευκαιρία παγκόσμια ζητήματα όπως: οι κλιματικές αλλαγές, η οικονομική κρίση, η ασφάλεια της ενέργειας και των φυσικών πόρων, η ασφάλεια των τροφίμων, το περιβάλλον και η ασφάλεια της δημόσιας υγείας να βελτιωθούν επικεντρώνοντας στην αειφορία, ιδιαίτερα στις αναδυόμενες αγορές, που όμως καλύπτουν το μεγαλύτερο ποσοστό της παγκόσμιας παραγωγής.

5.5. Πρωτοβουλίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης

Το περιβάλλον έχει μεγάλη σημασία για τους ευρωπαίους πολίτες αλλά και τις κυβερνήσεις τους. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίον η Ευρωπαϊκή Ένωση ηγείται του παγκόσμιου αγώνα για την προστασία του περιβάλλοντος και την καταπολέμηση τηςκλιματικής αλλαγής.

Σε ότι αφορά τη σχέση της με την εφοδιαστική αλυσίδα υπάρχουν 4 βασικές οδηγίες:

Λευκή Βίβλος Απώτερος στόχος της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι η «βιώσιμη ανάπτυξη», δηλαδή, η οργάνωση βασικών δραστηριοτήτων όπως οι μεταφορές, η βιομηχανία, η γεωργία, και ο τουρισμός, με τρόπο που να διασφαλίζει τη δυνατότητα ανάπτυξής τους και, παράλληλα, την προστασία των φυσικών μας πόρων.

COM 2006/314 Ενδιάμεση αξιολόγηση εφαρμογής της Λευκής Βίβλου

COM 2006/79 Ενίσχυση ασφάλειας εφοδιαστικής αλυσίδας

COM 2006/336 Η εφοδιαστική εμπορευμάτων στην Ευρώπη-

κλειδί για τη βιώσιμη κινητικότητα

Για την ενέργεια που συνδυάζεται άμεσα με τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις, καθορίζεται ότι οι εταιρείες ηλεκτρισμού πρέπει να εκσυγχρονίσουν το ηλεκτροπαραγωγικό δυναμικό τους και τις υποδομές δικτύων με παράλληλη επένδυση σε περιβαλλοντικούς στόχους που θέτει η ευρωπαϊκή βιομηχανία ηλεκτρισμού, μέχρι το 2030.

5.6. Ελληνικές Πρωτοβουλίες

Στην Ελλάδα η περιβαλλοντική συνεισφορά του κράτους ως προς την εφοδιαστική αλυσίδα είναι δυσδιάκριτη. Από τα οχήματα που δεν έχουν ηλικιακούς περιορισμούς, τα υπερήλικα καράβια που δεν ασφαλίζονται αλλά θεωρούνται αξιόπλοοα από τις ελληνικές αρχές, μέχρι και την εναρμόνιση προς τις ευρωπαϊκές περιβαλλοντικές οδηγίες, δεν παρατηρείται καμία προσπάθεια ευαισθητοποίησης.

Αρνητικά χαρακτηρίζεται, επίσης, και η απαγόρευση διακίνησης επικίνδυνων εμπορευμάτων στα εμπορευματικά κέντρα καθ’ ομοίωση με το κλείσιμο της αποθήκης επικίνδυνων υλών του ΟΛΠ.

6. Αντικείμενο Ασφαλιστικού Κλάδου

6.1. Ασφάλιση εμπορευμάτων και παγκοσμιοποίηση οικονομίας

Ο Κλάδος Μεταφορών ασφαλίζει εμπορεύματα κατά τη διάρκεια της διακίνησής τους με αναγνωρισμένα μέσα μεταφοράς (οδικώς, σιδηροδρομικώς, ατμοπλοϊκώς, οδικώς, ταχυδρομικώς). Η έκταση της κάλυψης της μεταφοράς εξαρτάται από τις καλύψεις που προβλέπονται στο ασφαλιστήριο συμβόλαιο. Η ασφάλιση μεταφορών παίζει σημαντικό ρόλο στο διεθνές εμπόριο, καθώς παρέχει προστασία από ζημίες και απώλειες και επιτρέπει στους συναλλασσομένους να αναλαμβάνουν μεγαλύτερους εμπορικούς κινδύνους επεκτείνοντας σημαντικά τις δραστηριότητές τους. Η ασφάλιση των μεταφορών βοηθάει, άλλωστε, στην επίτευξη επιτάχυνσης των ρυθμών της παγκόσμιας οικονομίας. Η παγκοσμιοποίηση της οικονομίας, με τα όσα θετικά συνεπάγεται για το σύνολο σχεδόν της ανθρωπότητας, είναι το τελικό ζητούμενο και η ασφάλιση μεταφορών αποτελεί ένα σημαντικό παράγοντα στήριξης προς την κατεύθυνση αυτή.

6.2. Βασικές Αρχές Ασφάλισης

Εξασφαλιστική και όχι κερδοσκοπική σύμβαση

Ο Κλάδος Μεταφορών, όπως και οι άλλοι κλάδοι για τους οποίους έγινε αναφορά στην αρχή του παρόντος, διέπεται από ορισμένες αρχές. Η ασφαλιστική σύμβαση καταρτίζεται για να προστατεύσει τον ασφαλισμένο από πιθανούς κινδύνους που θα συμβούν κατά τη διάρκεια της μεταφοράς των εμπορευμάτων και θα δημιουργήσουν ζημίες στα μεταφερόμενα εμπορεύματα. Η ασφαλιστική εταιρία είναι υποχρεωμένη, εφόσον ο κίνδυνος που προκάλεσε τη ζημία καλύπτεται από το ασφαλιστήριο συμβόλαιο, να επαναφέρει τον ασφαλιζόμενο στην οικονομική κατάσταση που βρισκόταν προ της ζημίας. Η ασφάλιση μεταφορών είναι, με λίγα λόγια, εξασφαλιστική και όχι κερδοσκοπική, όπως άλλωστε συμβαίνει σε κάθε είδους ασφάλεια.

Σπουδαιότητα ασφαλιστηρίου συμβολαίου

Μια βασική διαφορά που υπάρχει μεταξύ του Κλάδου Μεταφορών και των λοιπών κλάδων είναι το γεγονός ότι το ασφαλιστήριο συμβόλαιο του Κλάδου Μεταφορών, που αποτελεί αποδεικτικό στοιχείο της ασφαλιστικής σύμβασης, είναι αξιόγραφο (όπως η επιταγή, η συναλλαγματική, η φορτωτική) και μπορεί να μεταβιβαστεί με οπισθογράφηση.

Οι βασικές αρχές ασφάλισης στον Κλάδο Μεταφορών είναι:

Ύπαρξη ασφαλιστικού συμφέροντος

Προκειμένου να συναφθεί ένα ασφαλιστήριο συμβόλαιο μεταφορών, πρέπει να υπάρχει ασφαλίσιμο συμφέρον του ασφαλιζομένου στο αντικείμενο που μεταφέρεται. Το ασφαλίσιμο συμφέρον υπάρχει όταν ο ασφαλιζόμενος είναι κάτοχος των εμπορευμάτων ή όταν ο ασφαλιζόμενος αναμένεται να γίνει κάτοχός τους.

Αρχή της καλής πίστης

Η ύπαρξη καλής πίστης αποτελεί προϋπόθεση για όλες τις περιπτώσεις ασφάλισης. Έτσι, και για τον κλάδο μεταφορών ζητείται η καλή πίστη των συμβαλλομένων μερών.

Αποκάλυψη ουσιωδών γεγονότων

Θεωρείται δεδομένη η υποχρέωση του ασφαλισμένου να δηλώσει οποιοδήποτε στοιχείο ή λεπτομέρεια ή γεγονός στον ασφαλιστή, προκειμένου να μπορέσει η ασφαλιστική εταιρία να διαμορφώσει πλήρη εικόνα του κινδύνου και να αποφασίσει αν θα αποδεχτεί ή όχι την ασφάλιση της μεταφοράς.


7. Συμπεράσματα

Η διατήρηση ομαλής λειτουργίας των εφοδιαστικών αλυσίδων προϋποθέτει:

  • Πολιτική ασφαλείας εναρμονισμένη με την πολιτική κλίματος
  • Διατήρηση ανοικτών των εμπορευματικών διαδρόμων
  • Διατήρηση παροχής των εμπορευματικών ροών
    • Οι κλιματικές αλλαγές θα προκαλέσουν συγκρούσεις εντός και μεταξύ διαφόρων χωρώνγια το νερό, τα εδάφη και τους πρόσφυγες, άρα και σε διαδρόμους εμπορευματικών ροών.
    • Το 1991 αντιμετωπίσαμε τη διακοπή των εμπορευματικών ροών από την Ευρώπη με τη διακοπή της Βαλκανικής διόδου, λόγω του πολέμου της Γιουγκοσλαβίας. Αν και ο λόγος δεν σχετίζεται με την κλιματική αλλαγή, είναι ενδεικτικός των προβλημάτων που δημιουργήθηκαν, μέχρι τη δημιουργία νέας θαλάσσιας διόδου μέσω της Αδριατικής.
  • Ασφάλεια στη μεταφορά κοινών και επικίνδυνων εμπορευμάτων
  • Περιβαλλοντικό σεβασμό ενάντια σε ατυχήματα
  • Ασφάλεια ενεργειακού εφοδιασμού
  • Υγειονομική προστασία των μεταφερόμενων τροφίμων
  • Προστασία του περιβάλλοντος
  • Δημιουργία εναλλακτικών εμπορευματικών διαδρόμων και πυλών εισόδου της Ευρώπης
    • Το 2005 ο τυφώνας Κατρίνα είχε τραγικά αποτελέσματα στην παράκτια περιοχή της Νέας Ορλεάνης-Λουιζιάνα (ΗΠΑ) που είναι χτισμένη κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας. Όμοια προβλήματα θα αντιμετωπίσει κάποια στιγμή και η Ευρώπη με την Ολλανδία και το Βέλγιο. Οι χώρες αυτές αποτελούν το κύριο κέντρο διανομής των εμπορευμάτων από και προς την Ευρώπη και είναι άμεσα ευάλωτες σε κλιματικές αλλαγές και σε τέτοιου είδους φαινόμενα.

Με τον τρόπο αυτό οι κρίκοι της εφοδιαστικής θα διατηρούνται ισχυροί και κυρίως ανθεκτικοί σε κάθε κλιματική μεταβολή, αρκεί να σέβεται παράλληλα, και η εφοδιαστική αλυσίδα το περιβάλλον.



ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

Δ. Βαμβακόπουλος, Ε. Ιακώβου, Σ. Κάπρος, Ι. Σιαμάς, Δ. Τσαμπούλας, «Ανάπτυξη Εξειδικευμένων Υποδομών Εφοδιαστικής (Masterplan Υποδομών)», Μελέτη (Masterplan) Υπουργείου Μεταφορών και Επικοινωνιών, Αθήνα, Ιούλιος 2009

Ι. Σιαμάς, «Τα Logistics και οι Ασφαλιστές», Ασφαλιστικό ΝΑΙ, Νοέμβριος 2009

Ι. Σιαμάς, «Συνδυασμένες Μεταφορές, Εκσυγχρονισμός Ανάπτυξη», Πρακτικά 13ου Πανελληνίου Συνεδρίου Logistics, Ελληνική Εταιρία Logistics Αθηνών, Αθήνα, Νοέμβριος 2009.

Ι. Σιαμάς, «Διαμεταφορά-Cross Docking», Πρακτικά Σεμιναρίου Επιμόρφωσης Στελεχών Επιχειρήσεων και Φοιτητών για τις Μεταφορές, Πανεπιστήμιο Πειραιά-Ελληνικός Επιμελητηριακός Σύνδεσμος Μεταφορών, Πειραιάς, Μάιος 2009.

Ι. Σιαμάς, «Προτάσεις για την Αναμόρφωση της Εφοδιαστικής Αλυσίδας», Πρακτικά 12ου Πανελληνίου Συνεδρίου Logistics, Ελληνική Εταιρία Logistics Βορείου Ελλάδος, Θεσσαλονίκη, Νοέμβριος 2008.

Σύμβαση-Πλαίσιο των Ηνωμένων Εθνών για τις Κλιματικές Μεταβολές (UNFCC)

COM 2001/370 Λευκή Βίβλος . Η Ευρωπαϊκή πολιτική μεταφορών με ορίζοντα το έτος 2010: Η ώρα των επιλογών.

COM 2006/314 Ενδιάμεση αξιολόγηση εφαρμογής της Λευκής Βίβλου

COM 2006/79 Ενίσχυση ασφάλειας εφοδιαστικής αλυσίδας

COM 2006/336 Η εφοδιαστική Εμπορευμάτων στην Ευρώπη-

κλειδί για τη βιώσιμη κινητικότητα

Σύμβαση για τη Διασφάλιση των Μεταφορών του Υγροποιημένου Φυσικού Αερίου της ΔΕΠΑ ΑΕ.