Δημοσιονομική τάξη στη διακίνηση για την ασφάλεια 8-11-2010
 
Δημοσιονομική τάξη στη διακίνηση για την ασφάλεια
Ναυτεμπορική 8 Νοεμβρίου 2010

Η απρόσμενη επίσκεψη της επιτρόπου της ΕΕ για την ασφάλεια Cecilia Malmström, μαζί με ομάδα ειδικών για τον έλεγχο των συνόρων, εμφανίζεται να γίνεται με αφορμή την εγκατάσταση της Frontex στην περιοχή του Έβρου. Η επίσκεψη στο υψηλότερο επίπεδο της ΕΕ, γίνεται στην πραγματικότητα για να διερευνήσει επί τόπου τα προβλήματα ασφαλείας στη διακίνηση αντικειμένων στην Ελλάδα, αναδεικνύοντας τη σοβαρότητα της κατάστασης, ενόψει της σημερινής συνόδου Υπουργών.

Για παρόμοιες περιπτώσεις, η ΕΕ εξέδωσε το 2006 πρόταση κανονισμού για την ενίσχυση της ασφάλειας της εφοδιαστικής αλυσίδας. Απαιτούνται προληπτικά μέτρα υψηλών προδιαγραφών, ανάλογα με τη δραστηριότητα και την ιδιαιτερότητα κάθε τομέα. Διαφορετικές για την παραγωγή, άλλες για τη διαμεταφορά, άλλες για την αποθήκευση και άλλες για τη μεταφορά. Μετά την 11η Σεπτεμβρίου 2001, δόθηκε μεγάλη βαρύτητα στην προστασία εναέριων στόχων, παραμερίζοντας ουσιαστικά τους επίγειους, στοχεύοντας πάντα στην πρόβλεψη τρομοκρατικών χτυπημάτων. Η ουσία, όμως, ήταν το διάτρητο σύστημα ασφαλείας, λόγω του αγνώστου περιεχομένου που μεταφέρεται.

Στα μεν αεροπλάνα οι κανόνες είναι ιδιαίτερα αυστηροί. Υπάρχει ραγδαία μείωση των ασυνόδευτων μη ταυτοποιημένων δεμάτων και έλεγχος όλων των επιβιβαζόμενων αντικειμένων κλπ. Οι ενέργειες αυτές είναι εφικτές, επειδή οι στατικοί επίγειοι σταθμοί είναι περιορισμένοι, η αεροπορική μεταφορά ιδιαίτερα ακριβή και εφικτή η χρήση εξοπλισμού ελέγχου εκρηκτικών. Αντίθετα, η εμπορευματική μεταφορά και οι ταχυδρομικές υπηρεσίες της επίγειας μεταφοράς (χερσαίας και θαλάσσιας) είναι χαοτικές και δεν μπορούν να υπαχθούν σε έλεγχο παρά μόνο μέσα από υποδομές κομβικής συγκέντρωσης, όπως Εμπορευματικά Κέντρα και σταθερά Δίκτυα Διανομής. Το γεγονός επιβαρύνεται ακόμα περισσότερο, λόγω της αφομοίωσης τμήματος της εμπορευματικής μεταφοράς από τη «διευρυμένη» ταχυδρομική υπηρεσία. Μόνο που με τη διεύρυνση αυτή χάνεται η ταυτοποίηση αποστολέα και παραλήπτη, που κατοχυρώνεται μόνο στην επίσημη εμπορευματική μεταφορά, με την υποχρεωτική έκδοση φορτωτικών βάσει συνοδευτικών δελτίων αποστολής. Συνεπώς, η δημοσιονομική τάξη κατά τη διακίνηση πρέπει να αποτελέσει τη βάση ασφάλειας της μεταφοράς.

Η διακίνηση ιδιωτικών αγαθών ως ασυνόδευτα εμπορεύματα, ταχυδρομικών δεμάτων ή φακέλων έχει στην πράξη άγνωστο αποστολέα και άγνωστο παραλήπτη. Δεν υπάρχει απόδειξη του περιεχομένου που διακινείται, γιατί πολύ απλά δεν υπάρχει η νομική υποχρέωση. Έτσι, ελλοχεύει από τη μια το παραεμπόριο κι από την άλλη η αμφιβολία για το περιεχόμενο. Η επικινδυνότητα αυξάνεται ραγδαία, αν αναλογιστούμε ότι ασυνόδευτα δέματα ταξιδεύουν μαζί με επιβάτες στα ΚΤΕΛ και στα Ε/Γ Ο/Γ πλοία. Κατά το συνδυασμό εμπορευματικής και επιβατικής μεταφοράς παρατηρούνται και τα μεγαλύτερα κενά ασφαλείας. Δυστυχώς, αποτελεί μια κακή αφορμή για την πάταξη του λαθρεμπορίου.

Η πρόσφατη ανακοίνωση της Ελληνικής Αστυνομίας ότι η φόρτωση στα μεταφορικά μέσα γίνεται με την ευθύνη των εταιρειών ταχυμεταφορών (courier), αποτυπώνει τη μισή πραγματικότητα. Η άλλη μισή είναι ότι δεν υπάρχει υποχρέωση ταυτοποίησης του αποστολέα και του παραλήπτη, γιατί πολύ απλά η αποστολή γίνεται χωρίς συνοδευτικά στοιχεία μεταφοράς. Έτσι, οι όποιες μεταβολές στη νομοθεσία ταχυδρομικών υπηρεσιών δεν πρόκειται να συνεισφέρουν σε ασφάλεια. Επίκληση ελέγχου του περιεχομένου, δε μπορεί να γίνει. Ποιος θα διενεργεί τον έλεγχο; με ποια κριτήρια; με μετάθεση ευθύνης στους διανομείς; Υπερτερούν, λοιπόν, οι καθαρά εμπορικές συναλλαγές, λόγω επιπλέον ταυτοποίησης. Λύσεις, όπως, οι αψίδες ελέγχου εφαρμόζονται μόνο σε οργανωμένες υποδομές, όπως σε αεροδρόμια, στα μελλοντικά Εμπορευματικά Κέντρα, στις Βιομηχανικές Περιοχές, στα Βιομηχανικά Πάρκα και γενικά σε επιχειρηματικούς κόμβους ή σε υψηλής επικινδυνότητας διαβάσεις όπως του St Gotthard και του Channel Tunnel.

Η οικονομική δραστηριότητα κάθε χώρας γίνεται παραγωγική σε περιβάλλον εσωτερικής και εξωτερικής ασφάλειας. Πρέπει να κατανοήσουμε ότι η μικτή μεταφορά επιβατών με μη ελεγμένα ασυνόδευτα πρέπει να απαγορευθεί. Αν συμβεί κάτι σε καράβι της ναυσιπλοΐας, σε λεωφορείο του ΚΤΕΛ ή σε μικτές αμαξοστοιχίες της ΤΡΑΙΝΟΣΕ, τα αποτελέσματα θα είναι οδυνηρά και οι περεταίρω οικονομικές επιπτώσεις ακόμα χειρότερες. Ας μην περιοριζόμαστε μόνο στην προστασία αξιωματούχων παραληπτών, αλλά ας επεκταθούμε και στην προστασία του κοινού από τα τυφλά χτυπήματα, είτε χαρακτηρίζονται ποινικά, είτε τρομοκρατικά. Για το λόγο αυτό πρέπει όλοι οι εμπλεκόμενοι να λειτουργούν κάτω από κοινό πλαίσιο ελέγχου διακίνησης, αδιαφορώντας για τις διαφοροποιήσεις σε βάρος, όγκο, πλαίσιο λειτουργίας, αποδέκτες ή τρόπο διακίνησης. Η ασφάλεια είναι επένδυση.
 
Ιωάννης Σιαμάς
Logistics Engineer, MEng, MSc
Πρόεδρος ΠΕΕΔ